پارچه کتان یا پنبه کدام بهتر است؟ هنگامی که صحبت از پارچه های راحت و خنک می شود این پارچه ها بهترین انتخاب های ما می شوند. حتما خیلی از ما درباره شباهت ها و کار برد هایی که این دو جنس پارچه با هم دارند شنیده ایم و حتی ممکن است که این دو را با هم اشتباه بگیریم. گرچه هر دو این پارچه ها با محیط زیست سازگار بوده و قابل تنفس ، بادوام و بسیار نرم هستند اما باهم تفاوت هایی هم دارند که انها را از یک دیگر متمایز میکند در ادامه با برسی دقیق این دو پارچه با ما همراه باشید.
پارچه کتان چیست؟
کتان یک نوع از پارچه های بسیار خنک و قوی که وزن بسیار کمی دارد که از گیاه کتان از تیره لینوم (Linum) و خانواده Linaceae درست می شود. اسم کتان هم از لاتین “Linum Usitatissimum” گرفته شده است. این گیاه همانند پنبه یک الیاف طبیعی است اما فرایند برداشت ان و تبدیل انها به پارچه زمان بیشتری نیاز دارد . به این دلیل به میزان زمان بیشتری نیاز دارد که بافتن الیاف کتان مقداری دشوار تر است . از زمانی که برداشت گیاه کتان انجام می شود ، برای زمانی طولانی از آن نگه داری می شود تا ایاف ان نرم شوند .
از این نوع بافت علاوه بر تولید لباس ، برای تولید دستمال ، حوله ، رومیزی و ملحفه استفاده می گردد.
پارچه پنبه ای چیست؟
پنبه هم همانند کتان یک ایاف طبیعی است که نرم و کرکی از تیره گوسیپیوم (Gossypium) است که از گیاه پنبه حاصل می شود . پارچه پنبه نیز از الیاف طبیعی این گیاه درست می شود و هیچ نوع مواد مصنوعی در ان استفاده نشده است . این پارچه از طریق الیاف دانه های اطراف گیاه پنبه به دست می اید که بلافاصه بعد از بالغ شدن دانه ها به شکل کرکی گرد در می ایند. نزدیک به 75 درصد از محصول های پوشاک جهان حاوی اندکی پنبه می باشند برای همین به گسترده ترین الیاف استفاده شده در جهان معروف است.
پارچه کتان یا پنبه تفاوت های بین این دو چیست؟
1- قابلیت تنفس در پارچه های کتان و پنبه
از انجایی که هر دوی این پارچه ها معمولا در ماه های گرم تر استفاده می شوند ، تا حدی قابلیت تنفس دارند که پوشیدن انها باعث احساس ناراحتی یا گرفتگی نشود . هر دوی انها به دلیل ساخته شدن از الیاف گیاهی به طور طبیعی قابل تنفس هستند. وقتی صحبت از پنبه می شود چگونه بافته شدن الیاف ان قابلیت تنفس ان را معلوم می کند پنبه هایی که شل بافته می شوند قابلیت تنفس بیشتری دارند و پنبه هایی با بافت محکم تنفس کمتری دارند
با این حال به صورت کلی پارچه های کتان قابلیت تنفس بیشتری نسبت به پارچه های پنبه دارند به این دلیل که هم پارچه های کتان بسیار شل تر از پارچه پنبه بافته می شود و الیاف کتان نیز تو خالی تر از پنبه است ، داشتن الیاف توخالی این اجازه را به هوا می دهد تا ازادانه گردش بکند که یک بخش بسیار مهم از قابلیت تنفس است. برای همین است که پوشیدن کتان باعث ایجاد حال خوب در شما می شود.
2- تفاوت دوام و ماندگاری بین کتان و پنبه
پارچه های پنبه ای از نظر کشش و انعطاف پذیری از پارچه های کتان بهتر هستند ، اما دوام پارچه های کتانی بیشتر است . پارچه های پنبه ای ظریف تر همانند پنبه مصری ، از پارچه های پنبه معمولی بسیار نرم تر و با دوام تر هستند به دلیل نوع الیاف پنبه ای که از انها ساخته می شود ، اما باز هم از نظر دوام به پارچه های کتان نمی رسند. اما در مقابل پارچه های کتان مقداری خشک و بدون انعطاف هستند اما دوام بیشتری دارند به این دلیل که الیاف در نخ کتان بسیار محکم تر از الیاف در نخ پنبه هستند و این دلیل باعث افزایش دوام این نوع پارچه می شود.
3- تفاوت گرما در پارچه های کتان و پنبه
نه پنبه و نه کتان پارچه های گرمی نیستند و به ندرت پیش می آید که برای تولید لباس های پاییزی و یا زمستانی از این نوع پارچه ها استفاده کنند با این حال بسته به نوع ان پارچه نخی ، پارچه های پنبه ای می توانند گرم تر از کتان باشند . پنبه همچنین دارای برخی از خواص عایق است به دلیل اینکه تو خالی نیستند و پارچه تنفس کمتری دارد و می توان ان را سنگین تر و ضخیم درست کرد تا گرمای بشتری بدهد
اما کتان به دلیل توخالی بودن گرم نیست و سبک تر هم هست در حالی که پنبه ها معمولا وزنی متوسط دارند بنابر این پنبه برای گرما انتخاب بهتری است و کتانی برای سرما مناسب نیست.
4- تفاوت بافت بین پارچه کتان و پنبه چیست؟
پارچه های پنبه ای به دلیل داشتن الیاف لطیف تر و بافت نازک تر بسیار از پارچه های کتان نرم تر هسنتد. به عنوان نمونه پارچه های فلانل ، از پارچه هایی با بافت پنبه معمولی نرم تر هستند اما این نرم و لطیف بودن باعث می شود که این نوع پارچه فقط چند سال دوام بیاورند. اما نرم بودن این پارچه ها به معنی این نیست که پارچه های کتان زبر هستند ، با چند بار شستن انها دیگر ان زبری اولیه را نخواهند داشت و بسیار نرم می شوند و می توان سال ها از انها استفاده کرد.
5- تفاوت وزن میان پارچه های کتان و پنبه
همانطور که گفتیم بیشتر پارچه های پنبه ای وزنی متوسط دارند و پارچه های کتان وزنی سبک و این سبکی هم به دلیل تو خالی بودن انها است و بافت شل به انها احساس سبک تر بودن نیز می دهد پارچه های پنبه ای مانند موسلین میتوانند سبک وزن باشند بقیه مانند جین یا پنبه سنگین وزن ، ضخیم تر و سفت تر با فته می شوند و به همین دلیل است که پارچه های نخی از تنوع بسیاری برخوردار هستند. پس برای سبک تر بودن کتان انتخاب بهتری است
6- حذف رطوبت در پارچه های کتان و پنبه
از انجایی که هر دو این پارچه ها بیشتر در تابستان و هوای گرم استفاده می شوند ، پنبه یک پارچه رطوبت گیر به حساب نمی اید ، پنبه اب را جذب می کند و خیلی راحت اشباع می شود و اگر که خیس شود پوشیدن ان حس خوبی را منتقل نمی کند و از ان جایی که رطوبت گیر نیست ، خشک شدن پارچه پنبه به مدت زمان زیادی نیاز دارد . و استفاده از پارچه پنبه در روز های گرم که ممکن است عرق کنید و روز های بارانی توصیه نمی شود
در مقابل پنبه ، کتان رطوبت بیشتری جذب می کند به دلیل اینکه الیاف ان تو خالی هستند به اب و هوا این اجازه زا می دهند که بهتر گردش کنند . کتانی بهترین انتخاب برای پوشیدن در تابستان و روز های گرم است زیرا قابلیت تنفس دارد ، اما بسته به اینکه چقدر خیس شود ، مدتی طول می کشد تا خشک شود.
7- مراقبت از کدام اسان تر است کتان یا پنبه؟
هر دو پارچه پنبه و کتان از نظر مراقبت مثل هم هستند. از انجایی که هر دو جمع می شوند ، نباید انها را با اب داغ بشورید و یا با استفاده از گرما انها را خشک کنید. پارچه کتان تمایل بیشتری به جمع شدن نسبت به پنبه دارد ، پس از اولین شستن باید انتظار چروک شدن داشته باشید ، حتی اگر ان را با اب داغ نشورید و ان را در خشک کن قرار دهید .
بهترین راه برای شستن کتان با استفاده از اب سرد و خشک شدن ان به وسیله هوا است . اگر پارچه پنبه ای از قبل چروک شده باشد ، می توان ان را در خشک کن قرار داد تا زمانی که از حرارت کم استفاده شود اما کتانی همیشه باید در هوا خشک شوند حتی مقدار کمی حرارت هم باعث چروک شدن پارچه می شود.
اتو کردن هر دوی این پارچه ها خطری ندارد اما کتان هنگام پوشیدن چروک می شود مخصوصا اگر برای مدت طولانی بشینید.
8- تفاوت قیمتی بین پارچه کتان و پنبه
پنبه و کتان در مقایسه با سایر پارچه های طبیعی مانند پشم و یا ابریشم مقرون به صرفه اند. اما پنبه یکی از ارزان ترین پارچه هایی است که شما می توانید بخرید زیرا پنبه خیلی در دسترس است و گیاهان پنبه ای در سرساتر جهان رشد می کنند اما با توجه به انچه که گفتیم برخی از پارچه های پنبه می توانند گران تر باشند به خصوص اگر از پنبه مصری یا سوپیما ساخته شده باشند که فقط در مناطق خاصی رشد می کند
کتان کمی از پنبه گران تر است زیرا کتان به مقدار پنبه رشد نمی کند ، کتان بیشتر در اب و هوای معتدل رشد می کند و تولید کردن خود کتان دشوار تر است زیرا فقط از قسمت های خاصی از گیاه استفاده می شود ، نحوه تولید پارچه در قیمت تمام شده ان نقش دارد. زیرا هم تولید کنندگان کتان و هم تولیدکنندگان پارچه باید از ان سود ببرند
مزایا و معایب پنبه
- پنبه بسیار مقرون به صرفه است
- می توان ان را برای هر خیاطی استفاده کرد
- گرم تر از کتان است
- نسبت به کتانی تنفس کمتری دارد
- رطوبت را جذب نمی کند
مزایا و معایب کتان
- بسیار قابل تنفس است
- بسیار سبک است
- جذب رطوبت بالایی دارد
- گرانتر از پنبه است
- دوام ان کمتر از پنبه است
- کتانی بیشتر چروک می شود
حتما بخوانید : راهنمای انتخاب پارچه مناسب دوخت لباس+10 نکته هنگام خرید
کدام انتخاب بهتر است؟
حال که تفاوت بین این دو پارچه را می دانیم کدام را انتخاب کنیم؟ این انتخاب بستگی به این دارد که چه نوع لباسی را می خواهید بسازید یا بخرید و یا دنبال چه ویژگی هایی هستید ، اگر پارچه ای می خواهید که مراقبت از آن کمی راحت تر و گرم تر، نرم تر و مقرون به صرفه تر باشد، پنبه انتخاب بهتری است ، اگر پارچه‌ای با قابلیت تنفس، سبک‌تر و جذب رطوبت می‌خواهید، کتانی انتخاب بهتری است
هر کدام را که انتخاب کردید امیدواریم که در این مقاله تصمیم گیری را برای شما را اسان کرده باشیم. اگر برای شما مفید بود ان را با دیگران به اشتراک بگذارید و نظرات خودتان را برای ما بنویسید.